Gurme Nasıl Olunur ?

 

Gurme Nasıl Olunur ? Farklı ve pahalı restoranlarda yemek yiyen, kaliteli ve pahalı şaraplar içen kişilere gurme denmediği gibi çok veya iyi yemek yediğini iddia eden kişilere de gurme denmez. Aşçıların hepsinin gurme olduğunu söylemek mümkün olmadığı gibi gurmelerin de bir aşçı kadar iyi yemek pişirebileceğini söylemek de mümkün değil. Gurmelik restoran eleştirisi olmadığı gibi restoran tanıtımı da değildir. Peki ama nedir bu gurme, gurme nasıl olunur?

Gurme dilimize Fransızca’dan geçmiş bir sözcük. Orijinali “gourmet” olan kelime yemekten iyi anlayan, tatma eylemini sanat haline getirmiş, hassas damağa sahip kimse anlamına geliyor. Dolayısıyla gurmelik tamamen kişisel bir özellik ve bir sıfattan ibaret.Ülkemizde gurme deyince aklımıza hemen Vedat Milor geliyor. Neyse ki, gurme olabilmek için Vedat Milor’un CV’sine sahip olmaya gerek yok. Aksi takdirde bitirmemiz gereken birkaç üniversite gerekebilirdi.  Burada sevindirici haber şu ki bir Vedat Milor olsanız da olamasanız da gurme olabilmeniz için bir diplomaya ya da sertifikaya ihtiyacınız yok. Ama şunu da söylemeliyiz ki bundan daha fazlasına ihtiyacınız olabilir. Neden mi?

Gurme olabilmek için dediğimiz gibi herhangi bir okul, kurs, vs. yok. Ancak gurme olabilmek için birtakım özellikler taşımak ve birtakım da işler yapmak gerek. Öncelikle gurme olabilmek için taşınması gereken özelliklerden bahsedelim. Bir kere her şeyden önce bir gurme adayının yemek seçmemesi gerekir. Ben şunu yemem, bunu ağzıma hayatta koymam diyen biri eğer gurme olmak istiyorsa ya bu huyundan vazgeçmeli ya da gurmelik hayalinden. Gurme olduğu iddiasında olan kişi tüm damak tatlarına açık olmalı, her şeyi yiyebilmeli ve aynı zamanda içebilmelidir de. Çünkü içki de gurmeliğin bir parçası ve özellikle hangi yemekle hangi şarabın içileceğini bilebilmek gurmelik için önemli bir meziyet.

 Gurme adayının bir diğer özelliği ise mutlaka araştırmacı bir kişiliğe sahip olması gerekliliği. Yenilen veya içilen şeydeki malzemeyi tanımak, yapım teknikleri bilmek, neyin nereden geldiği, nerede yetiştiği, adının anlamı gibi bilgilere sahip olmak gerekir. Gurmelik iddiasına sahipseniz yenilebilir tüm malzemenin tatlarını, bir araya geldiklerinde ortaya çıkan lezzeti, yemeğin pişirme tekniklerini ve yöntemlerini, hazırlama ve sunum şekillerini, malzemelerin kaynağına ve yöresine ilişkin ayrıntıları bir çırpıda söyleyebilmeniz gerekir. Bunun için de bol bol okumak, araştırmak, hatta malzemenin kaynağının bulunduğu yere gitmek gerekir. Dünya mutfaklarını da benzer şekilde bilebilmek bir gurmenin olmazsa olmazlarındandır. Bu amaçla yabancı mutfak kültürünü ve malzemelerini bilmek için çoğu gurme dünyanın her yerindeki çarşı, pazar, market ve restoranları dolaşır ve bu da bir bütçe ister.

İlla ki iyi yemek tadabilmek için çok paralar dökmeye gerek yok, ancak gurme olarak bir kazanç elde edeceğinizi düşünmektense bir gurme olarak harcayacağınız bütçeyi düşünmeniz daha yerinde bir davranış olacaktır. Gurmenin araştırmacı kişiliği yakın çevresini de kapsamalı, unutulmaya yüz tutmuş lezzetleri ve değişik tatları çevresinde de aramalıdır. Anadolu mutfağı ve kültürü bu anlamda büyük bir zenginlik barındırmakta olduğundan gurmelik de bu zenginlikten nasibi mutlaka almalıdır. Gurme adayı lezzet hakkında dünya üzerinde yazılmış kaliteli eserleri hatmetmeli ve bu konulardaki güncel gelişmelerden uzak durmamalıdır. Gurmenin tabağın içindeki yemeğin tadından malzemesine kadar her şeyi bilmesi gerektiği gibi tabağın kendisine gelişini ve sunumu da yorumlayabilmesi gerekir.

Tabağın ya da içki sunulan bardağın ısısı, yemek yenilen masanın dizaynı, çatal bıçağın konduğu yer dahi gurmenin bilmesi gerekenler arasındadır. E bu kadar şey bilen bir gurme biraz da nazik olmalıdır. Önüne gelen yemeği doymak için değil, tadına gram gram varabilecek şekilde tatmalı, yemeğin her bir zerresinin tadını ayırt edebilmeli, yemeğin dokusunu ağzında hissedebilmelidir. Damağının üzerinde kayan yemeğin ya da içkinin tatlarını ayırt edebilmek için de tüm anlattıklarımızın yaşanmışlıkları muhakkak gereklidir. Yani damak tadınızı geliştirecek, eğitecek, yemek sanatı hakkında bilgi edinecek, mutfak ve lezzet üzerine zengin bir kültür birikimine sahip olacak, devamlı araştıracak araştıracak, hayal edecek, deneyecek, estetik duyguları da yabana atmayacak biri olmaya hazırsanız gurme olamamanız için bir neden yok. Ama duyduğunuz ya da gördüğünüz yeni bir şeyin tadını merak etmiyor, onu denemek için uğraşmıyor ve ne olduğunu araştırmıyorsanız kendinizden boşuna bir gurme yaratmaya çalışmayın. Sevdiklerinizle yetinin.

Not: Yemek Yazarı ve Danışman Gülhan Kara ile Rahmetli Gurme Tuğrul Şavkay’ın yazılarından derlenmiştir.

* Soru üzerine edit: yediğiniz etin kaç aylık kuzu eti olduğundan tutun da hayvanın beslendiği otun ismine kadar bilen kişiye gurme, yukarıda anlatılanları hiçe sayıp aynı eti yediğinde yapabildiği tek yorum olan bunun tuzu az olmuş diyebilene sonradan gurme denir.